Picasso-museum biedt meer dan Picasso

In het Kunstmuseum Pablo Picasso in Münster heeft de wereldberoemde kunstenaar het rijk nooit alleen. Juist door hem te omringen met vriend én vijand, toont het museum Picasso als een van de grote aanjagers van de moderne kunst.

Het is druk in de intieme zalen van het museum. De tentoonstelling met het werk van Marc Chagall (‘De wakkere dromer’) is een publiekstrekker. Een vriendelijke suppoost wijst op het verbod om te fotograferen. Hij wil ter compensatie net aan een anekdote over de kunstenaar beginnen, als een groep nadert die met een rondleiding bezig is. “De gids kan het beter vertellen. Gewoon even luistervinken”, adviseert de zaalwacht met een knipoog.

De gids citeert Pablo Picasso: ‘Wanneer Matisse sterft zal Chagall de enige kunstenaar zijn die werkelijk begrijpt wat kleur is.’ Hun jarenlange vriendschap eindigde in zwijgende onmin, maar uit liefde voor de kunst bleven de twee grote kunstenaars van de 20ste eeuw verbonden. Al was Picasso in dat opzicht genereuzer dan  Chagall, die na hun fatale ruzie sarcastisch bleef spreken over ‘de Spanjaard’. “Hij is een genie, jammer dat hij niet schildert.”

Het is druk in de intieme zalen van het museum. De tentoonstelling met het werk van Marc Chagall (‘De wakkere dromer’) is een publiekstrekker. Een vriendelijke suppoost wijst op het verbod om te fotograferen. Hij wil ter compensatie net aan een anekdote over de kunstenaar beginnen, als een groep nadert die met een rondleiding bezig is. “De gids kan het beter vertellen. Gewoon even luistervinken”, adviseert de zaalwacht met een knipoog.

De gids citeert Pablo Picasso: ‘Wanneer Matisse sterft zal Chagall de enige kunstenaar zijn die werkelijk begrijpt wat kleur is.’ Hun jarenlange vriendschap eindigde in zwijgende onmin, maar uit liefde voor de kunst bleven de twee grote kunstenaars van de 20ste eeuw verbonden. Al was Picasso in dat opzicht genereuzer dan  Chagall, die na hun fatale ruzie sarcastisch bleef spreken over ‘de Spanjaard’. “Hij is een genie, jammer dat hij niet schildert.”

Hun wegen en geesten scheidden zich, maar Picasso en Chagall hebben elkaar onmiskenbaar beïnvloed. Dit maakt het Picasso-museum tot een passend podium voor het werk van Chagall. Niet voor niets bezit het museum in Münster zelf ook een bijzondere collectie grafisch werk van de Russisch-Franse kunstenaar. Ook qua ego waren de tijdgenoten aan elkaar gewaagd. Zoals museumdirecteur Markus Müller over het complexe karakter van Picasso in een interview zei: ‘Je kunt hem niet sympathiek vinden.”

Niet dat hij zich iets aan die grillen gelegen laat liggen. Met Henri Matisse bijvoorbeeld had Picasso een haat-liefdeverhouding. In discussies én in hun werk daagden ze elkaar uit als boksers. Reden te meer juist voor het museum, om in 2016/2017 een grote tentoonstelling in te richten met grafisch werk van Matisse. Het was de eerste keer dat Duitslands grootste Matisse-verzameling, in 2015 door het Picasso-museum verworven, aan het publiek werd getoond. Terwijl de naamgever zich omdraaide in zijn graf bij dit eerbetoon aan zijn grote concurrent deed het museum andermaal van zich spreken – en daarmee óók van Picasso.

Zo blijft Picasso een onuitputtelijke bron. Voor een programma waarin beeldhouwer Giacometti net zo vanzelfsprekend een plek inneemt als ontwerper Le Corbusier. Met meer dan 800 werken (waaronder bijna het volledige lithografische oeuvre) vormt de Picasso-collectie de kern van het in 2000 geopende museum. Het overgrote deel werd bijeengebracht en geschonken door de Westfaalse verzamelaar Gert Huizinga, die in december op 91-jarige leeftijd is overleden. Inmiddels heeft het museum met steun van de Sparkasse Ost Münsterland ook bijzondere collecties verworven van Matisse, Chagall, Georges Braque en Honoré Daumier. Aan het werk van tekenaar Daumier, in zijn tijd een populaire cartoonist, wijdt het museum in het voorjaar van 2019 een tentoonstelling: ‘De menselijke komedie’.

Het is de opmaat voor een jaar waarin het Picasso-museum haar veelzijdigheid royaal etaleert. Je ziet er wat Afrikaanse kunst gemeen heeft met de grafiek van Braque en Picasso, kunt (opnieuw) kennismaken met kunstenaars van de Ecole de Paris, volgt Picasso in zijn naoorlogse jaren, wordt meegezogen in de kleurenroes van de fauvisten en mag watertanden bij de ‘culinaire’ Picasso in de tentoonstelling ‘Als God in Frankrijk’. Er wordt samengewerkt met zowel toonaangevende internationale musea als met particuliere verzamelaars.

Zo breed als de horizon van het museum is, zo compact is de huisvesting zelf, met twee verdiepingen expositeruimte achter twee monumentale gevels aan de – hoe kan het ook anders – Picassoplatz. Het betekent dat een bezoek niet per se uren hoeft te kosten, en zich goed laat combineren met de andere attracties van Münster.