Het is moeilijk stilstaan in rock’n’popmuseum Gronau

Van de uitgewoonde schoenen waarmee Sex Pistol Johnny Rotten op het podium stond tot een aandoenlijk miniatuur-Trabantje dat een fan knutselde voor Udo Lindenberg. Het wemelt van de relikwieën in het rock’npopmuseum in Gronau. Maar de grootste attractie is natuurlijk de muziek.

Bij Aretha Franklin lukt het nog net om me te bedwingen. Met moeite. Maar bij Grace Jones is er geen houden meer aan. Ik sta in een museum met een koptelefoon op te swingen. Slave to the rhythm, zeg dat wel.

Ik ben niet de enige, zie ik uit een ooghoek. Even verderop is de vrouwelijke helft van een stel eveneens de gène voorbij. Het lijkt op een silent disco, waarbij iedereen in dit geval ook nog eens een eigen soundtrack hoort op zijn koptelefoon. Terwijl de een probeert geluidloos Über sieben Brücken must du gehn te playbacken staat een ander een armlengte verderop mee te wiegen bij (Another Brick in) The Wall.

Die audiotour is in het recent totaal vernieuwde rock’n’popmuseum geen extraatje maar de kern van de presentatie. Waar je je in de thematische rondgang ook bevindt, de muziek past zich aan zonder dat je daarvoor zelfs maar hoeft te wijzen naar het kastje om je nek. Dat is in het begin even wennen, omdat een stap verzetten soms al betekent dat de muziek voortijdig switcht naar een volgend hoofdstuk in de geschiedenis van de popmuziek.

Terwijl aan de rondgang toch een uitvoerige instructie vooraf gaat. En, meldt de vrijwilliger van dienst, een ‘persoonlijke’ begroeting  door Udo Lindenberg zelf. “Kent u die?” Zijn muziek zeker. Udo Lindenberg en zijn Panikorchester, dat is onversneden jeugdsentiment, al drong de maatschappijkritiek destijds nog niet volledig tot me door. Sommige van zijn hits, zoals Der Malocher en Sonderzug nach Pankow, kan ik nog altijd woordelijk meezingen. Ik hoorde ze alleen op elpees en via de televisie; van een live-optreden bijwonen kwam het nooit. Een lacune waarin het museum voorziet met beelden van een indrukwekkend stadionconcert op een groot scherm.

Als beroemde zoon van Gronau an der Donau, zoals hij zijn geboorteplaats spottend noemt, krijgt  Lindenberg uiteraard de eer die hem toekomt. Maar al te nadrukkelijk aanwezig is hij in de voormalige turbinehal ook weer niet. Mooi is de aandacht voor zijn elpee Hermine uit 1988, een intiem eerbetoon aan zijn moeder maar ook aan Duitse artiesten die hun land tijdens het naziregime moesten ontvluchten. Zo kende ik Udo nog niet.

De nieuwe route door de popmuziek verloopt in Gronau niet chronologisch maar langs thema’s. De rol die muziek speelde bij protest en revolutie, de evolutie van de live-shows, de invloed van de techniek, trends zoals conceptalbums, de toewijding van de fans, de impact van tv-registraties zoals het fameuze Rockpalast. De muziek voert de boventoon. In allerlei genres en stijlen, van jazz tot schlager en van hardrock tot hiphop. Jong en oud kunnen een klinkende hink-stap-sprong maken door de popgeschiedenis. Maar voor oudere generaties is dit toch vooral een trip down memory lane, met talloze relikwieën als effectieve stapstenen.  Afgetrapte schoenen die ooit aan Johnny Rotten van the Sex Pistols toebehoorden, een mini-Trabantje dat een fan knutselde voor Udo Lindenberg, een glitterpakje van Madonna.

Het cliché dat muziek geen grenzen kent wordt in het rock’n’popmuseum vertaald in liefdevolle aandacht voor de Nederlandse popcultuur. Herman Brood en Nina Hagen zijn in Gronau nog altijd innig met elkaar verbonden en Boudewijn de Groot, Doe Maar en Normaal hebben een vanzelfsprekende plek gekregen in het verhaal dat hier wordt verteld. Aandoenlijk zijn de Polygoon-beelden van het optreden van Louis Armstrong in het Enschedese Diekman-stadion.

En vlak voor het einde van de presentatie is daar Daniël Lohues, die de (Nederlandse) benen als vanzelf in beweging zet. Op Fietse, daar blijf je niet bij stilstaan.