Ruimte over voor een toetje? Probeer dan eens ‘Stippmilch’, verkrijgbaar op de kerstmarkten in het Münsterland. Dit is een dessert van kwark, melk en slagroom. Het stond in lang vervlogen tijden bekend als een voordelig, voedzaam en snel te bereiden nagerecht in armere boerengezinnen. Tegenwoordig is dit toetje, vaak verfijnd met kaneel, vanillestokjes of vers fruit, populair bij brede lagen van de bevolking, van jong tot oud.
Voor zoetekauwen zijn ‘Vanillekipferl’ niet te versmaden. Deze maanvormige koekjes gemaakt van zandkoekjesdeeg horen in Duitsland echt bij kerst en worden in veel huishoudens rond kersttijd zelf gebakken. Wanneer ze uit de oven komen worden ze bestrooid met een flinke laag poedersuiker. Mmm… Lekker!
Ook ‘Mutzenmandeln’, met name bekend in het Osnabrücker Land, worden gemaakt van zandkoekjesdeeg en hebben – de naam zegt het al – de vorm van een amandel. Het deeg wordt in heet vet gebakken, waardoor ze wel iets weg hebben van onze oliebol. Proeven maar!
Wanneer bloem, rozijnen en amandelen in de keuken worden verwerkt, het gistdeeg in de oven rijst en een heerlijke geur zich door het huis verspreidt, is het eindelijk zover: Nikolaus of Sint-Maarten staan voor de deur. Traditioneel worden op deze dag in heel Duitsland schattige ‘Weckmänner’ of ‘Stutenkerle’ gebakken. Deze namen klinken op het eerste gezicht een beetje vreemd, maar verwijzen naar de vorm en het deeg van dit zachte broodmannetje, in Limburg ook wel bekend als buikmannetje. Het mannetje stond oorspronkelijk voor bisschop Nicolaas van Myra, die op zijn feestdag op 6 december wordt herdacht. De huidige pijp in zijn mond was oorspronkelijk een bisschopsstaf, die in de 17e en 18e eeuw – onder invloed van de Reformatie – werd omgevormd tot een pijp van klei om religieuze afbeeldingen te seculariseren. Op de kerstmarkten net over de grens kom je de Stutenkerl meestal met pijp tegen, in andere regio’s wordt hij ook wel zonder gemaakt.